Q-koorts is een zeldzame infectieziekte. Dieren dragen de ziekte over op mensen (dit soort infectieziekte wordt een zoönose genoemd). Meestal brengen runderen, geiten en schapen Q-koorts over, maar het kan ook komen van katten, honden, konijnen en andere dieren. In zeldzame gevallen is het mogelijk dat Q-koorts zich van persoon tot persoon verspreidt. In 2010 werden er 131 gevallen van Q-koorts in de Verenigde Staten gemeld aan de Centers for Disease Control and Prevention; sommige mensen met Q-koorts hebben echter slechts zeer milde symptomen en zoeken daarom geen medische hulp. Het werkelijke aantal gevallen is daarom waarschijnlijk groter. Bij de meeste mensen kan Q-koorts hoge koorts, zweten, spierpijn, hoofdpijn, hoesten, koude rillingen, misselijkheid, braken, buikpijn, pijn op de borst en diarree veroorzaken. De ziekte kan een chronische infectie veroorzaken die kan leiden tot endocarditis (infectie en ontsteking van de hartkleppen). In maart 2013 publiceerde de CDC de eerste reeks nationale richtlijnen voor de diagnose en behandeling van Q-koorts.
Hoewel elke kiem, bacterie of virus mogelijk door terroristen kan worden gebruikt, zijn er een aantal biologische agentia waarvan is erkend dat ze waarschijnlijker worden gebruikt. De reden dat deze agenten zorgwekkend zijn, is gebaseerd op hun beschikbaarheid voor terroristen en het gemak waarmee deze agenten kunnen worden verspreid.
Meer informatie over biologische agentia en bioterrorisme »
Toen Q-koorts in de jaren dertig voor het eerst werd geïdentificeerd als een ziekte, was de oorzaak onbekend. De "Q" in Q-koorts staat voor het woord query . In 1937 ontdekten Australische en Amerikaanse onderzoekers de bacterie die Q-koorts veroorzaakt, Coxiella burnetii .
De bacterie die Q-koorts veroorzaakt, wordt aangetroffen in de afvalstoffen (urine of ontlasting) van besmette dieren. Het kan ook worden gevonden in de melk van besmette dieren. Een andere belangrijke bron van overdracht is het contact met de placenta en andere reproductieve producten van besmette dieren. De bacteriën kunnen worden ingeademd of ingeslikt. Zelden kan het worden verspreid door contact van mens op mens of door tekenbeten. De bacterie kan wekenlang in de omgeving leven. Blootstelling aan slechts één Coxiella burnetii bacterie kan Q-koorts veroorzaken.
De incubatietijd van Q-koorts is twee tot 48 dagen met een gemiddelde van twee tot drie weken.
Mensen die het meeste risico lopen op Q-koorts zijn degenen die werken met de dieren die de ziekte kunnen dragen of die in delen van de wereld leven waar het veel voorkomt. Mannen worden vaker getroffen dan vrouwen, en volwassenen vaker dan kinderen. Mensen met een verzwakt immuunsysteem lopen ook een groter risico. Onlangs zijn enkele gevallen van Q-koorts gemeld bij Amerikaanse militairen die tijd hebben doorgebracht in Afghanistan en Irak. Omdat het organisme dat Q-koorts veroorzaakt lang in de omgeving kan leven, kan het zich via stofdeeltjes verspreiden naar locaties rondom boerderijen, zodat zelfs mensen zonder direct contact met dieren de ziekte kunnen krijgen.
Q-koorts kan zowel in acute als in chronische vorm voorkomen. De acute vorm houdt enkele weken aan, terwijl de chronische vorm maanden tot jaren aanhoudt.
Q-koorts kan worden verspreid in ongepasteuriseerde melk; het proces van pasteurisatie doodt echter de bacteriën die Q-koorts veroorzaken.
Ongeveer de helft van alle mensen die besmet zijn met de bacterie die Q-koorts veroorzaakt, heeft helemaal geen symptomen. Wanneer de acute vorm van Q-koorts wel klachten geeft, kunnen de klachten per persoon verschillen. Meestal zullen mensen plotseling griepachtige symptomen ontwikkelen, waaronder koorts (tot 104 F-105 F), koude rillingen, malaise, vermoeidheid, spier- en gewrichtspijn, ernstige hoofdpijn, misselijkheid, braken, diarree, hoesten, huiduitslag en pijn op de borst of in de buik. Deze symptomen kunnen tot enkele weken aanhouden. De chronische vorm van Q-koorts, die bij slechts ongeveer 5% van de geïnfecteerde mensen voorkomt, veroorzaakt meestal een infectie en ontsteking van de hartkleppen, endocarditis genaamd. De symptomen van endocarditis kunnen koorts, nachtelijk zweten, kortademigheid, spier- en gewrichtspijn, oedeem (zwelling van de benen) en huiduitslag zijn.
Q-koorts kan door elke arts worden behandeld; het wordt echter vaak behandeld door een specialist in infectieziekten. Bij chronische of ernstige infecties kunnen andere specialisten zoals cardiologen, hartchirurgen, longartsen en internisten betrokken zijn vanwege orgaancomplicaties die zich kunnen ontwikkelen. Kinderartsen en gynaecologen kunnen ook worden geraadpleegd.
De diagnose Q-koorts is moeilijk omdat de symptomen erg lijken op die van veel andere ziekten en sterk verschillen van persoon tot persoon. De diagnose moet worden vermoed bij mensen die risicofactoren hebben of die in een gebied wonen waar Q-koorts veel voorkomt en zich acuut manifesteert. Om de diagnose te bevestigen, kan een bloedmonster worden gestuurd om te testen op antilichamen tegen de bacterie. Omdat de antilichaamspiegels jarenlang hoog kunnen blijven nadat een persoon is geïnfecteerd, betekent een verhoogde antilichaamspiegel niet noodzakelijkerwijs dat de patiënt acuut is geïnfecteerd. Een paar weken later moeten opnieuw monsters worden verzonden om te zoeken naar veranderende antilichaamniveaus die de diagnose van acute infectie bevestigen. Er kunnen ook monsters worden verzonden voor PCR-tests (polymerasekettingreactie), waarmee infectie eerder kan worden gedetecteerd dan de antilichaamtests, maar dit is minder vaak beschikbaar. Mensen die positief zijn getest op acute infectie, moeten gedurende maximaal twee jaar follow-uptesten ondergaan om te kijken naar de ontwikkeling van chronische Q-koortsinfectie. Bij chronische Q-koortsinfectie kan de diagnose ook worden gesteld door weefsel van geïnfecteerde hartkleppen te testen als deze operatief zijn verwijderd en vervangen. Het kweken van Coxiella burnetii uit serum of weefsel is mogelijk, maar vereist speciale laboratoriumfaciliteiten vanwege de zeer besmettelijke aard van het organisme. Zodra een diagnose van Q-koorts is gesteld, moet dit worden gemeld aan de gezondheidsafdeling van de staat.
Q-koorts is een van de meest besmettelijke ziekten die bekend is en wordt gemakkelijk overgedragen van besmette dieren op mensen. Slechts één of twee bacteriën kunnen een infectie veroorzaken. Overdracht van mens op mens is echter zeldzaam. Isolatie van een geïnfecteerd mens is niet nodig.
De bacterie die Q-koorts veroorzaakt, Coxiella burnetii , kan gemakkelijk worden verspreid via de urine en uitwerpselen van geïnfecteerde dieren, evenals vanuit de placenta van geïnfecteerde dieren. De bacterie kan weken in de omgeving overleven en is de hele tijd besmettelijk.
Q-koorts is erg gevaarlijk tijdens de zwangerschap. Ongeveer 80% van de zwangere vrouwen met Q-koorts zal een complicatie krijgen als deze niet wordt behandeld. De complicaties variëren van een miskraam tot vroeggeboorte en leiden bijna de helft van de tijd tot foetale dood. Zwangere vrouwen lopen ook een groter risico om chronische Q-koorts te krijgen. Vrouwen die in hun eerste trimester van de zwangerschap besmet zijn, hebben meer kans op complicaties. Met de juiste behandeling kan het risico op deze complicaties worden geminimaliseerd.
De acute vorm van Q-koorts is zelden dodelijk (1%-2%) en de meeste mensen worden beter zonder enige behandeling. Ongeveer 5% van de mensen met acute Q-koorts zal chronische Q-koorts ontwikkelen. De chronische vorm van Q-koorts is gevaarlijker. Zonder behandeling sterft tot 40% van de mensen met chronische Q-koorts en 100% van de mensen met endocarditis veroorzaakt door chronische Q-koorts. Met de juiste behandeling veroorzaakt chronische Q-koorts de dood bij 10% van de mensen.
De belangrijkste complicatie die wordt gezien bij acute Q-koorts is longontsteking, die 30%-50% van de patiënten zal treffen. Een andere complicatie kan hepatitis (leverontsteking) zijn. In zeldzame gevallen kunnen patiënten myocarditis (hartontsteking), osteomyelitis (botontsteking), acalculeuze cholecystitis (ontsteking van de galblaas) en encefalitis (hersenontsteking) ontwikkelen. Zwangere vrouwen hebben complicaties, variërend van een miskraam tot vroeggeboorte. Ongeveer 20% van de mensen zal aanhoudende vermoeidheid hebben, het zogenaamde post-Q-koortsvermoeidheidssyndroom, dat meer dan een jaar na de infectie aanhoudt. Ook zal 5% van de patiënten met acute Q-koorts chronische Q-koorts ontwikkelen. De belangrijkste complicatie van chronische Q-koorts is endocarditis, die 60%-70% van de patiënten zal treffen. Mensen die al problemen hebben met hun hartkleppen of hun immuunsysteem hebben meer kans om endocarditis te ontwikkelen. De tweede meest voorkomende complicatie is vasculitis (ontsteking van de bloedvaten), wat waarschijnlijker is bij mensen met transplantaten in hun bloedvaten. Chronische longinfecties en chronisch vermoeidheidssyndroom kunnen ook voorkomen. Endocarditis kan vernietiging van de hartkleppen veroorzaken en leiden tot hartfalen. Een operatie kan nodig zijn om de kleppen te repareren of te vervangen. Vasculitis, vooral bij mensen met transplantaten of aneurysma's in hun bloedvaten, kan ook een operatie vereisen.
Omdat de eerste symptomen van Q-koorts worden gedeeld door veel andere ziekten, zijn er tal van andere mogelijke verklaringen voor de symptomen. Influenza, longontsteking, de ziekte van Lyme, Rocky Mountain Spotted Fever en virale of bacteriële meningitis zijn enkele andere ziekten die vergelijkbare symptomen kunnen hebben.
Als iemand is blootgesteld aan Q-koorts maar geen symptomen heeft, wordt profylactische behandeling (behandeling om te voorkomen dat iemand de ziekte krijgt) niet aanbevolen. Als iemand een van de symptomen van Q-koorts ontwikkelt, moet hij of zij onmiddellijk worden beoordeeld door een medische professional.
Acute Q-koorts wordt gedurende 14 dagen behandeld met antibiotica (meestal doxycycline). Zwangere vrouwen met acute Q-koorts dienen het antibioticum trimethoprim/sulfamethoxazol (Bactrim, Septra) te gebruiken vanaf het moment van diagnose tot week 32 van de zwangerschap. De behandeling van chronische Q-koorts is ingewikkelder en vereist over het algemeen maanden tot jaren antibiotica.
De prognose voor patiënten met acute Q-koorts is zeer goed, waarbij de meeste patiënten binnen enkele weken tot maanden volledig herstellen. De prognose voor patiënten met chronische Q-koorts is slechter:tot 10% van de patiënten sterft zelfs met de juiste behandeling.
Er is in de VS geen vaccin goedgekeurd voor de preventie van Q-koorts, hoewel er in Australië wel een vaccin wordt gebruikt om mensen te beschermen in bepaalde beroepen, zoals die in de schapenindustrie.
Omdat het organisme dat Q-koorts veroorzaakt zo zeer besmettelijk is, Coxiella burnetii is onderzocht als een bioterrorisme wapen. De Centers for Disease Control and Prevention (CDC) beoordelen Coxiella burnetii als een prioriteitsagent van klasse B, in een classificatieschema waarin klasse A-agentia de meeste kans op schade hebben en klasse C-agentia het minst.
Uitstekende informatie over Q-koorts is te vinden op de website van de Centers for Disease Control and Prevention:http://www.cdc.gov/qfever/.
Hoe slokdarmkanker wordt behandeld
SCD-honger naar voedsel:ben je gek of probeert je lichaam je iets te vertellen?
Bepaling van zuurneutraliserend vermogen voor OTC-antacida
Vaginale bacteriën gekoppeld aan vroeggeboorte
Hoe stop je maagzuur onmiddellijk?
Afinitor-goedkeuring uitgebreid met goedaardige niertumoren
Lap-Band Surgery:Recovery
Het duurt een uur of minder om de meeste maagband- of Lap-Band-operaties te voltooien. Zodra uw zorgverlener u uit de narcose heeft gewekt, is het tijd om op weg te gaan naar herstel en een betere gez
Fundoplicatie (Anti-Reflux Chirurgie)
Wat is fundoplicatie? Fundoplicatie is een operatie die wordt gebruikt om gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) te behandelen door de barrière tegen zure reflux te versterken wanneer de sluitspier
SARS-CoV-2-infectie verlengt virale uitscheiding en verlies van lymfocyten bij patiënten met kanker
Patiënten met kanker hebben een meer uitdagende tijd met infecties terwijl ze een behandeling ondergaan - waardoor ze een hoog risico lopen op ernstige COVID-19-ziekte en overlijden. Echter, hoe het e