De darmmicrobiota is gekoppeld aan zoveel aspecten van onze gezondheid, en verschillende onderzoeken hebben een onevenwichtige darmflora aangetoond, ook wel dysbiose genoemd, in combinatie met verschillende niet-overdraagbare ziekten zoals obesitas, diabetes, hart- en vaatziekten en prikkelbare darmaandoeningen.
Het is bekend dat een gevarieerd dieet het beste is voor de darmgezondheid en een evenwichtige samenstelling van de darmflora bevordert. In lijn hiermee lijkt het Mediterrane dieet het gunstigst in vergelijking met restrictieve diëten zoals veganistische, ketogene, glutenvrije en low FODMAP diëten, evenals het moderne westerse dieet. Dit komt omdat het mediterrane dieet voedingsmiddelen bevat die componenten bevatten die gunstig zijn voor de darmmicrobiota. Bovendien is aangetoond dat langdurige eliminatiediëten, zoals glutenvrije en ketogene diëten, de bacteriële diversiteit in de darm verminderen.
Een recensie door Rinninella en collega's, in Nutrients, bespreekt nieuw onderzoek over hoe bepaalde diëten, evenals voedingscomponenten en additieven, de samenstelling van de darmmicrobiota beïnvloeden en identificeert de volgende voedingscomponenten die een belangrijke rol spelen:
Prebiotica zijn een soort vezels die dienen als voedsel voor nuttige bacteriën die ook gunstige vetzuren met een korte keten (SCFA) kunnen produceren. Butyraat is bijvoorbeeld een SCFA die een belangrijke rol speelt bij het in stand houden van een goede darmbarrière en immuunfunctie.
Hoewel de darmmicrobiota verschillende B-vitamines en vitamine K kan synthetiseren, kunnen andere micronutriënten die via het dieet worden geconsumeerd ook de samenstelling van de darmmicrobiota beïnvloeden.
Vitamine D kan bijvoorbeeld een positieve invloed hebben op de samenstelling van de darmflora door het verhogen van nuttige bacteriën zoals Lacnobacterium, die in verband is gebracht met het moduleren van de immuunrespons en de incidentie van astma en allergische aandoeningen.
Het darmmicrobioom blijkt ook een rol te spelen bij de synthese van bètacaroteen, waardoor de antioxiderende effecten worden gereguleerd.
Aan de andere kant, hoewel voldoende niveaus van ijzer en zink fysiologische processen ondersteunen die van invloed zijn op de darmflora, lijkt een overmatige hoeveelheid van deze mineralen de kolonisatie van pathogene bacteriën in de darm te bevorderen, zoals Clostridium difficile.
Naast vitamines en mineralen, bevorderen polyfenolen die in duizenden plantaardige voedingsmiddelen zoals fruit, groenten, kruiden en cacao worden aangetroffen, een grotere overvloed aan nuttige bacteriën, en sommige polyfenolen oefenen ook prebiotische activiteit uit. Bovendien verhogen darmbacteriën ook de biologische beschikbaarheid van de gunstige polyfenolen, zodat ze hun gezondheidsvoordelen kunnen uitoefenen.
Omega 3: Deze meervoudig onverzadigde vetten komen voornamelijk voor in vette vis en bleken de niveaus van nuttige bacteriën te verhogen die ontstekingsremmende verbindingen en butyraat produceren.
Omega 9 :Deze enkelvoudig onverzadigde vetzuren komen bijvoorbeeld voor in extra vierge olijfolie, een hoofdbestanddeel van het mediterrane dieet. Ze lijken geen impact te hebben op diversiteit of rijkdom, met name tussen Bacteroidetes en Firmicutes ratio, maar ze lijken wel een impact te hebben op genera niveau (met name bacteriën van de genera Parabacteroides, Prevotella en Turicibacter).
Het is niet verwonderlijk dat het eten van een dieet met veel vezels, fruit en groenten een gezonde samenstelling van de darmen en de darmflora bevordert. Het consumeren van een westers dieet met veel suiker, vet, zout en voedseladditieven kan een afname van nuttige bacteriën veroorzaken, wat de doorlaatbaarheid en ontsteking van de darmen zou kunnen vergroten.
Vergeleken met restrictieve en eliminatiediëten lijkt het mediterrane dieet de gouden standaard te zijn voor het ondersteunen van een gezonde samenstelling van de darmmicrobiota, omdat het een balans omvat tussen alle voedingsgroepen. Vasthouden aan een niet-beperkend dieet met een verscheidenheid aan hele voedingsmiddelen die rijk zijn aan vezels en voedingsstoffen, is belangrijker dan focussen op een enkele voedingsstof voor de darmflora en de algehele gezondheid. In de toekomst kunnen microbioomanalyses gepersonaliseerde voedingsbeslissingen bepalen om de darm- en algehele gezondheid te optimaliseren.
Referentie: Rinninella E. et al. Voedingscomponenten en voedingsgewoonten:sleutels voor een gezonde samenstelling van de darmmicrobiota. Nutriënten; 2019:11, 2393; doi:10.3390/nu11102393