IBS is een complexe, heterogene aandoening, wat betekent dat - niet elk geval er hetzelfde uitziet. Naarmate het onderzoek vordert, realiseren we ons dat IBS-diagnoses waarschijnlijk zullen worden onderverdeeld in subtypen, afhankelijk van wat de onderliggende oorzaak bij dat individu zou kunnen zijn. Interessant in de praktijk kan ik nu al zeggen - de kans is groot dat je waarschijnlijk niet zomaar in één subtype past. Waarom? Het lijkt erop dat veel van de subtypes overlappende kenmerken hebben en elkaar zelfs beïnvloeden.
Vandaag gaan we het hebben over de huidige stand van kennis over hoe het immuunsysteem betrokken kan zijn bij bepaalde IBS-gevallen.
Wist je dat 70% van ons immuunsysteem zich in onze darmen bevindt? Ons immuunsysteem is niet alleen verantwoordelijk voor het reageren op indringers, maar ook voor het herkennen van voedingscomponenten als veilig. Wanneer dit normale evenwicht wordt verstoord, ervaart ons immuunsysteem iets dat 'verlies van tolerantie' wordt genoemd. Dit verlies van tolerantie zorgt ervoor dat het immuunsysteem ongepast reageert op dingen die het niet zou moeten doen, ontstekingen veroorzaken, secreties, peristaltiek en darmpermeabiliteit veranderen en viscerale overgevoeligheid vergroten.
Mastcellen zijn als onze opslagplaats voor immuuncomponenten. Wanneer je lichaam iets als een 'indringer' herkent, degranuleren deze mestcellen, waarbij verbindingen zoals histamine vrijkomen.
Histamine is een belangrijk signaalmolecuul dat een ontstekingsreactie veroorzaakt, de doorlaatbaarheid van de darm verandert en ook werkt als een neurotransmitter - in theorie 'irriteert' het uw zenuwuiteinden om signalen van pijn te verzenden. Het is belangrijk om te weten - histamine is een normaal en belangrijk onderdeel van onze gezondheid. Als we echter te veel en te vaak vrijgeven, kan dit leiden tot een cascade van negatieve gebeurtenissen.
Histamine is een interessant onderwerp in IBS. Het lijkt erop dat we in sommige IBS-modellen, zowel bij mensen als bij dieren, een toename van het totale aantal mestcellen in de darm kunnen zien. Deze bevinding is echter inconsistent. Onderzoekers hebben ook ontdekt dat mensen met IBS meer mestcellen kunnen 'degranuleren' dan gezonde controles, en dat deze mestcellen zich dichter bij de zenuwen in onze darm bevinden, wat mogelijk bijdraagt aan een toename van het 'irriterend' van de zenuwuiteinden.
Bovendien spelen onze microben ook een rol bij de productie en afbraak van deze verbinding, wat mogelijk impliceert dat het darmmicrobioom een aanjager is van te veel histamine dat in de darm circuleert.
Een ander voorgesteld mechanisme is dat bepaalde personen met IBS schade aan de darm kunnen ontwikkelen door bijproducten van microbiële fermentatie. Wanneer onze darmmicroben voedsel fermenteren, zoals FODMAP's, produceren ze vetzuren met een korte keten, die belangrijke verbindingen zijn voor onze gezondheid. De hypothese is echter dat het microbioom kan leiden tot overmatige fermentatie en productie van vetzuren met een korte keten, waardoor de pH overmatig wordt verlaagd en de microben worden aangezet om 'LPS' te produceren - een endotoxine dat schadelijk kan zijn voor onze darmwand. Hoewel het een interessante hypothese is, moet dit nog worden onderzocht bij mensen, en als het wordt gevonden, is het waarschijnlijk zeer microbioomspecifiek.
Er wordt vaak gezegd:genetica laadt het pistool, de omgeving haalt de trekker over. Omgevingstriggers zijn een waarschijnlijke boosdoener van veranderingen in ons immuunsysteem. Ze kunnen variëren van veranderingen in het dieet, tot veranderingen in het darmmicrobioom, tot zaken als infecties. In diermodellen is dit zelfs aangetoond met post-infectieuze IBS.
Er wordt gedacht dat aandoeningen zoals post-infectieuze IBS gedeeltelijk worden veroorzaakt door een overgevoeligheid van het immuunsysteem in de darm. Men denkt dat deze overgevoeligheid leidt tot verlies van tolerantie voor voedingscomponenten, waardoor een immuuncascade wordt geactiveerd.
Onderzoekers zijn begonnen dit te onderzoeken in de IBS-populatie. In één onderzoek keken onderzoekers zelfs naar meer dan 100 patiënten met IBS en maten hun darmpermeabiliteit als reactie op veel voorkomende voedingsantigenen. Onthoud:antigenen zijn niet per se slecht als ons immuunsysteem er goed mee omgaat, ze kunnen een probleem worden als we 'verlies van tolerantie' hebben ervaren.
De onderzoekers ontdekten dat blootstelling aan voedsel met een hoog gehalte aan voedingsantigenen de darmpermeabiliteit en degranulatie van eosinofielen verhoogde. Ongeveer 60% van de patiënten reageerde op de antigenen in tarwe, met als tweede meest voorkomende reactie op gist (20%). De andere reacties op melk, soja en ei waren vrij laag (respectievelijk 9%, 7%, 4%). Hoewel deze studie klein was, toonde het aan dat voedingsantigenen een rol kunnen spelen bij IBS-symptomen via het immuunsysteem - iets dat nog niet eerder is gezien!
Omdat onderzoek nog in de kinderschoenen staat, is er nog een lange weg te gaan voordat we specifieke, op bewijzen gebaseerde manieren hebben om ongepaste reacties van het immuunsysteem te beheersen.
Er zijn echter een paar dingen die we al in de praktijk met patiënten kunnen onderzoeken!
Dieet is een duidelijke aanjager van de immuunrespons bij IBS. De vraag is:welk dieet? In onze praktijk starten we vaak met een ‘low FODMAP dieet’. Het is een van de meest op bewijs gebaseerde manieren om IBS te helpen beheersen, en hoewel we nog niet echt weten hoe FODMAP's de immuunrespons bij mensen kunnen stimuleren, als we uw symptomen kunnen beheersen met een aanpak die werkt - dat is de beste plaats om te beginnen.
Als de afbraak en afgifte van histamine een bijdrage levert, zou het logisch zijn dat het verlagen van voedsel dat van nature rijk is aan histamine, of dat het vrijkomen van histamine veroorzaakt, een haalbare optie zou kunnen zijn.
In de praktijk zijn er momenten waarop ik vermoed dat een patiënt histamine niet verdraagt, en we kunnen een korte kuur met een lager histamine-dieet proberen. Een histaminearm dieet mag NIET worden gecombineerd met andere dieetbeperkingen, tenzij absoluut noodzakelijk. Ik zie veel gekke dingen die FODMAP's met laag histamine in lagen leggen, met daarbovenop nog extra beperkingen! Dit is vaak GEEN geschikte aanpak, wat leidt tot voedselangst, onnodige beperking en vaak geen erg significante verbetering van de symptomen!
Een histaminearm dieet is geen histaminevrij dieet. Het doel is verminderen, niet elimineren. Bovendien zijn de meeste online bronnen tegenstrijdig en onnauwkeurig. Werken met een diëtist die gespecialiseerd is in ongebruikelijke allergieën en intoleranties is essentieel om dit veilig te doen. We hebben een geweldig menuplan met een laag histaminegehalte en een hand-out voor mensen die op zoek zijn naar nauwkeurige informatie over het histaminearme dieet. Je kunt hier meer lezen over voeding voor histamine-intolerantie.
Dieetantigenen kunnen bij sommige patiënten IBS een rol spelen. Veel IBS-patiënten melden zelfs dat bepaalde voedingsmiddelen die we niet zouden verwachten, hen storen. In de praktijk twijfel ik vaak aan zaken als niet-coeliakie-tarwegevoeligheid (NCWS) als een patiënt, ondanks het proberen van de juiste herintroductiestrategieën, merkt dat tarwe hem hindert. In mijn Let's Gut Real-interview met Dr. Ali Rezaie praten we over NCWS, en je kunt er meer over lezen hier op onze blog.
Vaak hebben medicijnen die we zouden gebruiken om IBS te behandelen het potentieel (moet nog worden onderzocht!) om overlappende voordelen te hebben bij immuungemedieerde IBS . Voorbeelden hiervan zijn:
terwijl het antibioticum rifaximin is goedgekeurd voor het gebruik van IBS-D en SIBO, begrijpen we de mechanismen waarin het helpt niet volledig. Een mogelijke reden is dat met een totale vermindering van microben in de dunne darm, het de veronderstelde impact kan verminderen van microben die histamine afgeven, en componenten zoals LPS die onze darmbarrièrefunctie en immuunsysteem kunnen beïnvloeden. Dit is hypothetisch, maar aannemelijk en er is meer onderzoek nodig.
In het bijzonder, wanneer een histamine-intolerantie wordt vermoed, kunnen bepaalde medicijnen zoals antihistaminica en mestcelstabilisatoren met uw arts worden onderzocht. Deze medicijnen helpen door de afgifte van histamine te voorkomen, waardoor de symptomen verminderen.
Stress wordt vaak vergeten vanwege de rol die het speelt in ons immuunsysteem. Stress levert een belangrijke bijdrage aan de werking van het immuunsysteem en de degranulatie van mestcellen. Meer spanning? Meer disfunctie. Stress is vaak de hoeksteen van het beheersen van aandoeningen zoals histamine-intolerantie en IBS. In het bijzonder bij IBS weten we dat stress en de darm-hersenverbinding een belangrijke rol spelen. Het is belangrijk om samen met uw arts te werken aan het opstellen van een psychologisch plan, of het nu gaat om een psycholoog, het overwegen van darmgerichte hypnotherapie, op mindfulness gebaseerde stressvermindering of het mogelijk toevoegen van medicijnen zoals neuromodulatoren.
Ik wilde deze gegevens op een zo eenvoudig mogelijke manier presenteren. En daarbij gaat een deel van de nuance verloren.
Ten tweede helpen veel van de interventies die in IBS worden aangeboden in de vorm van dieettherapie, psychologische interventie en medicatie, al om een aantal van deze problemen aan te pakken!
Hoewel we nog geen direct beschikbare tests beschikbaar hebben om te achterhalen hoe uw immuunsysteem erbij betrokken is en welke omgevingscomponenten (want de kans is groot, het is niet alleen voedsel!) het triggeren, zijn veel van de voedingsinterventies die er zijn om te onderzoeken hoe deze voedselcomponenten geven je een gevoel.