Afbeelding van endometrioseEndometriose kan gepaard gaan met ernstige pijn en vruchtbaarheidsproblemen. Ongeveer 30% tot 40% van de vrouwen met endometriose heeft enige moeite om zwanger te worden. De reden hiervoor is niet goed begrepen en er kunnen littekens in het voortplantingsstelsel of hormonale factoren bij betrokken zijn. In de loop van de tijd kunnen endometriumimplantaten groeien of kunnen er cysten ontstaan als gevolg van endometriose, wat ook vruchtbaarheidsproblemen kan veroorzaken.
Endometriose symptomen, stadia, huismiddeltjes »
Endometriose is de abnormale groei van endometriumweefsel vergelijkbaar met dat aan de binnenkant van de baarmoeder, maar op een locatie buiten de baarmoeder. Endometriumweefsel wordt elke maand tijdens de menstruatie afgestoten. Gebieden van endometriumweefsel die op ectopische locaties worden gevonden, worden endometriumimplantaten genoemd. Deze laesies worden meestal aangetroffen op de eierstokken, de eileiders, het oppervlak van de baarmoeder, de darm en op de membraanbekleding van de bekkenholte (d.w.z. het buikvlies). Ze worden minder vaak aangetroffen in de vagina, baarmoederhals en blaas. In zeldzame gevallen kan endometriose buiten het bekken voorkomen. Endometriose is gemeld in de lever, hersenen, longen en oude chirurgische littekens. Endometriumimplantaten, hoewel ze problematisch kunnen worden, zijn meestal goedaardig (d.w.z. niet-kankerachtig).
Endometriose wordt ingedeeld in een van de vier stadia (I-minimaal, II-mild, III-matig en IV-ernstig ) op basis van de exacte locatie, omvang en diepte van de endometriose-implantaten, evenals de aanwezigheid en ernst van littekenweefsel en de aanwezigheid en grootte van endometriumimplantaten in de eierstokken.
De meeste vrouwen met endometriose hebben in feite geen symptomen. Van degenen die dat wel doen, zijn de meest voorkomende symptomen:
De intensiteit van de pijn kan van maand tot maand variëren en kan sterk variëren tussen de getroffen personen. Sommige vrouwen ervaren een progressieve verslechtering van de symptomen, terwijl anderen de pijn kunnen oplossen zonder behandeling.
Bekkenpijn bij vrouwen met endometriose hangt gedeeltelijk af van waar endometriumimplantaten van endometriose zich bevinden.
Endometriose kan een van de redenen zijn voor onvruchtbaarheid voor verder gezonde paren. Wanneer laparoscopische onderzoeken worden uitgevoerd tijdens evaluaties van onvruchtbaarheid, worden implantaten vaak gevonden bij personen die volledig asymptomatisch zijn. De redenen voor verminderde vruchtbaarheid bij veel patiënten met endometriose worden niet begrepen. Endometriose kan de vorming van littekenweefsel in het bekken veroorzaken. Als de eierstokken en eileiders erbij betrokken zijn, kunnen de mechanische processen die betrokken zijn bij de overdracht van bevruchte eicellen in de eileiders worden gewijzigd. Als alternatief kunnen de endometriose laesies ontstekingsstoffen produceren die de ovulatie, bevruchting en implantatie nadelig beïnvloeden.
Andere symptomen die verband kunnen houden met endometriose zijn onder meer
Zeldzame symptomen van endometriose zijn pijn op de borst of bloed ophoesten als gevolg van endometriose in de longen en hoofdpijn en/of toevallen als gevolg van endometriose in de hersenen.
Sommige onderzoeken hebben gepostuleerd dat vrouwen met endometriose een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van bepaalde soorten eierstokkanker, bekend als epitheliale eierstokkanker (EOC). Dit risico is het hoogst bij vrouwen met zowel endometriose als primaire onvruchtbaarheid (zij die nooit zwanger zijn geraakt). Het gebruik van gecombineerde orale anticonceptiepillen (OCP's), die soms worden gebruikt bij de behandeling van endometriose, lijkt dit risico aanzienlijk te verminderen.
De redenen voor de associatie tussen endometriose en eierstokepitheelkanker zijn niet duidelijk begrepen. Een theorie is dat de endometriose-implantaten zelf een kwaadaardige transformatie naar kanker ondergaan. Een andere mogelijkheid is dat de aanwezigheid van endometriose verband houdt met andere genetische of omgevingsfactoren die het risico van vrouwen op het ontwikkelen van eierstokkanker verhogen.
De oorzaak van endometriose is niet bekend. Een theorie is dat het endometriumweefsel op ongebruikelijke locaties wordt afgezet door de retrograde stroom van menstruatieafval door de eileiders in de bekken- en buikholte. De oorzaak van deze retrograde menstruatie is niet helemaal duidelijk. Het is duidelijk dat retrograde menstruatie niet de enige oorzaak is van endometriose, aangezien veel vrouwen met retrograde menstruatie de aandoening niet ontwikkelen.
Een andere mogelijkheid is dat gebieden langs de bekkenorganen primitieve cellen bevatten die zich kunnen ontwikkelen tot andere vormen van weefsel, zoals endometrium. (Dit proces wordt coelomische metaplasie genoemd.)
Het is ook waarschijnlijk dat de directe overdracht van endometriumweefsels op het moment van de operatie verantwoordelijk kan zijn voor de endometriose-implantaten die af en toe worden aangetroffen in chirurgische littekens (bijvoorbeeld episiotomie of littekens van een keizersnede). Overdracht van endometriumcellen via de bloedbaan of het lymfestelsel is de meest plausibele verklaring voor de zeldzame gevallen van endometriose die worden aangetroffen in de hersenen en andere organen op afstand van het bekken.
Ten slotte zijn er aanwijzingen dat sommige vrouwen met endometriose een veranderde immuunrespons hebben bij vrouwen met endometriose, wat van invloed kan zijn op het natuurlijke vermogen van het lichaam om ectopisch endometriumweefsel te herkennen.
Endometriose komt vaker voor bij onvruchtbare vrouwen, in tegenstelling tot vrouwen die zwanger zijn geworden. Veel vrouwen met bevestigde endometriose kunnen echter zonder problemen zwanger worden, vooral als de ziekte mild of matig is. Naar schatting zal tot 70% van de vrouwen met milde of matige endometriose binnen drie jaar zwanger worden zonder specifieke behandeling.
De redenen voor een afname van de vruchtbaarheid wanneer endometriose aanwezig is, worden niet volledig begrepen. Het is waarschijnlijk dat zowel anatomische als hormonale factoren bijdragen aan verminderde vruchtbaarheid. De aanwezigheid van endometriose kan leiden tot significante vorming van littekens (adhesie) in het bekken, wat de normale anatomische structuren kan vervormen. Als alternatief kan endometriose de vruchtbaarheid beïnvloeden door de productie van ontstekingsstoffen die een negatief effect hebben op de eisprong, de bevruchting van de eicel en/of de innesteling van het embryo. Onvruchtbaarheid geassocieerd met endometriose komt vaker voor bij vrouwen met anatomisch ernstige vormen van de ziekte.
Behandelingsopties voor onvruchtbaarheid geassocieerd met endometriose zijn gevarieerd, maar de meeste artsen zijn van mening dat chirurgie superieur is aan medische behandeling voor endometriose. Indien van toepassing kan kunstmatige voortplantingstechnologie ook worden gebruikt als aanvulling op of alternatief voor chirurgische therapie.
Er zijn geen betrouwbare gegevens waaruit blijkt dat aanpassingen in het dieet de symptomen van endometriose kunnen voorkomen of verminderen. Een studie toonde aan dat een hoge consumptie van groene groenten en fruit geassocieerd was met een lager risico op het ontwikkelen van endometriose, terwijl een hogere inname van rood vlees geassocieerd was met een hoger risico. Er werd geen verband gezien met alcohol-, melk- of koffieconsumptie. Verdere studies zijn nodig om te bepalen of voeding een rol speelt bij het ontstaan van endometriose.
Door op 'Verzenden' te klikken, ga ik akkoord met de algemene voorwaarden en het privacybeleid van MedicineNet. Ik ga er ook mee akkoord e-mails van MedicineNet te ontvangen en ik begrijp dat ik me op elk moment kan afmelden voor MedicineNet-abonnementen.
Verloskundigen-gynaecologen (OB-GYN's) zijn het type artsen dat endometriose vaak behandelt.
Endometriose kan worden vermoed op basis van symptomen van bekkenpijn en bevindingen tijdens lichamelijk onderzoek. Af en toe, tijdens een rectovaginaal onderzoek (één vinger in de vagina en één vinger in het rectum), kan de arts knobbeltjes (endometriumimplantaten) achter de baarmoeder en langs de ligamenten die aan de bekkenwand hechten, voelen. Op andere momenten worden geen knobbeltjes gevoeld, maar het onderzoek zelf veroorzaakt ongewone pijn of ongemak.
Helaas kunnen noch de symptomen, noch de lichamelijke onderzoeken worden gebruikt om de diagnose endometriose definitief vast te stellen. Beeldvormende onderzoeken, zoals echografie, kunnen nuttig zijn bij het uitsluiten van andere bekkenaandoeningen en kunnen wijzen op de aanwezigheid van endometriose in de vaginale en blaasgebieden, maar ze kunnen geen betrouwbare diagnose van endometriose stellen. Voor een nauwkeurige diagnose zijn een directe visuele inspectie van de binnenkant van het bekken en de buik, evenals weefselbiopsie van de implantaten noodzakelijk.
Als gevolg hiervan is de enige definitieve methode voor het diagnosticeren van endometriose chirurgisch. Dit vereist ofwel laparoscopie of laparotomie (het openen van de buik met behulp van een grote incisie).
Laparoscopie is de meest voorkomende chirurgische procedure die het meest wordt gebruikt door werknemers voor de diagnose van endometriose. Dit is een kleine chirurgische ingreep die wordt uitgevoerd onder algemene verdoving, of in sommige gevallen onder plaatselijke verdoving. Het wordt meestal uitgevoerd als een poliklinische procedure (de patiënt blijft niet 's nachts in de faciliteit). Laparoscopie wordt uitgevoerd door eerst de buikholte op te blazen met kooldioxide via een kleine incisie in de navel. Een dun, buisvormig kijkinstrument (laparoscoop) wordt vervolgens in de opgeblazen buikholte ingebracht om de buik en het bekken te inspecteren. Endometriumimplantaten zijn dan direct zichtbaar.
Tijdens laparoscopie kunnen ook biopsieën (verwijderen van minuscule weefselmonsters voor onderzoek onder een microscoop) worden uitgevoerd om een weefseldiagnose te verkrijgen. Soms laten willekeurige biopsieën die tijdens laparoscopie zijn verkregen microscopische endometriose zien, ook al worden er geen implantaten gevisualiseerd.
Bekkenechografie en laparoscopie zijn ook belangrijk bij het uitsluiten van maligniteiten (zoals eierstokkanker) die veel van dezelfde symptomen kunnen veroorzaken die lijken op endometriosesymptomen.
Endometriose kan worden behandeld met medicijnen en/of een operatie. De doelen van de behandeling van endometriose kunnen symptoomverlichting en/of verbetering van de vruchtbaarheid omvatten.
Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen of NSAID's (zoals ibuprofen of naproxen-natrium) worden vaak voorgeschreven om bekkenpijn en menstruatiekrampen te verlichten. Deze pijnstillende medicijnen hebben geen effect op de endometriumimplantaten of de progressie van endometriose. Ze verminderen echter de productie van prostaglandine en het is bekend dat prostaglandinen een rol spelen bij het veroorzaken van pijn. Omdat de diagnose endometriose alleen definitief kan worden bevestigd met een biopsie, worden veel vrouwen met klachten waarvan wordt vermoed dat ze voortkomen uit endometriose, eerst behandeld voor pijn zonder dat er een harde diagnose wordt gesteld. Onder dergelijke omstandigheden worden NSAID's vaak gebruikt als eerstelijns empirische behandeling. Als ze effectief zijn in het beheersen van de pijn, zijn er geen andere procedures of medische behandelingen nodig. Als ze niet effectief zijn, is aanvullende evaluatie en behandeling nodig.
Aangezien endometriose optreedt tijdens de reproductieve jaren, zijn veel van de beschikbare medische behandelingen voor endometriose afhankelijk van onderbreking van de normale productie van cyclisch hormoon door de eierstokken. Deze medicijnen omvatten GnRH-analogen, orale anticonceptiepillen en progestagenen.
Gonadotropine-releasing hormoon-analogen (GnRH-analogen) zijn effectief gebruikt om pijn te verlichten en de grootte van endometriose-implantaten te verminderen. Deze medicijnen onderdrukken de oestrogeenproductie door de eierstokken door de secretie van regulerende hormonen door de hypofyse te remmen. Als gevolg hiervan stopt de menstruatie, wat de menopauze nabootst. Nasale en injectievormen van GnRH-agonisten zijn beschikbaar.
De bijwerkingen zijn het gevolg van een tekort aan oestrogeen en omvatten:
Gelukkig kunnen veel van de vervelende bijwerkingen als gevolg van oestrogeentekort worden vermeden door kleine hoeveelheden progesteron in pilvorm toe te voegen (vergelijkbaar met behandelingen die soms worden gebruikt voor symptoomverlichting in de menopauze). "Add back-therapie" is een term die verwijst naar deze moderne manier om GnRH-agonisten samen met progesteron toe te dienen op een manier om therapietrouw te garanderen door de meeste ongewenste bijwerkingen van GnRH-therapie te elimineren.
Progestagenen, bijvoorbeeld medroxyprogesteronacetaat (Provera, Cycrin, Amen), norethindronacetaat en norgestrelacetaat (Ovrette), zijn krachtiger dan anticonceptiepillen en worden aanbevolen voor vrouwen die geen pijnstilling krijgen of geen anticonceptie kunnen nemen pil. Ze kunnen nuttig zijn bij vrouwen die niet reageren of die (om medische redenen) geen orale anticonceptiva kunnen gebruiken.
Bijwerkingen komen vaker voor en omvatten:Omdat de afwezigheid van menstruatie (amenorroe) veroorzaakt door hoge doses progestagenen vele maanden kan duren na het stoppen van de therapie, worden deze geneesmiddelen niet aanbevolen voor vrouwen die een zwangerschap plannen onmiddellijk na het stoppen van de therapie.
Orale anticonceptiepillen (oestrogeen en progesteron in combinatie) worden soms ook gebruikt om endometriose te behandelen. De meest gebruikte combinatie is in de vorm van de orale anticonceptiepil (OCP). Soms wordt vrouwen met ernstige menstruatiepijn gevraagd om de OCP continu te gebruiken, wat betekent dat ze het placebo (hormonaal inerte) deel van de cyclus overslaan. Continu gebruik op deze manier zal de menstruatie over het algemeen helemaal stoppen. Af en toe kunnen gewichtstoename, gevoelige borsten, misselijkheid en onregelmatige bloedingen optreden. Orale anticonceptiepillen worden doorgaans goed verdragen door vrouwen met endometriose.
Een meer actuele benadering van de behandeling van endometriose omvatte de toediening van geneesmiddelen die bekend staan als aromataseremmers (bijvoorbeeld anastrozol [Arimidex] en letrozol [Femara]). Deze medicijnen werken door de lokale oestrogeenvorming binnen de endometriose-implantaten zelf te onderbreken. Ze remmen ook de productie van oestrogeen in de eierstokken en het vetweefsel. Er is onderzoek gaande om de effectiviteit van aromataseremmers bij de behandeling van endometriose te evalueren. Aromataseremmers kunnen bij langdurig gebruik aanzienlijk botverlies veroorzaken. Bij premenopauzale vrouwen moeten deze geneesmiddelen in combinatie met andere geneesmiddelen worden ingenomen vanwege het effect van het geneesmiddel op de eierstokken.
Danazol (Danocrine) is een synthetisch medicijn dat een hoog androgeen (mannelijk type hormoon) en laag oestrogeen hormonale omgeving creëert door de ovulatie en de ovariële productie van oestrogeen te verstoren. Tachtig procent van de vrouwen die dit medicijn gebruiken, zal pijnverlichting en krimp van endometriose-implantaten ervaren, maar tot 75% van de vrouwen krijgt significante bijwerkingen van het medicijn. Deze omvatten:
Chirurgische behandeling van endometriose kan nuttig zijn als de symptomen ernstig zijn of als er onvoldoende is gereageerd op medische therapie. Chirurgie heeft de voorkeur als er sprake is van anatomische vervorming van de bekkenorganen of obstructie van de darm of urinewegen. Het kan worden geclassificeerd als conservatief, waarbij het baarmoeder- en eierstokweefsel behouden blijven, of definitief, wat hysterectomie (verwijdering van de baarmoeder) inhoudt, met of zonder verwijdering van de eierstokken.
Conservatieve chirurgie wordt meestal laparoscopisch uitgevoerd. Endometriumimplantaten kunnen worden uitgesneden of vernietigd door verschillende energiebronnen (bijv. laser, elektrische stroom). Als de ziekte uitgebreid is en de anatomie vervormd is, kan laparotomie nodig zijn.
Hoewel chirurgische behandelingen zeer effectief kunnen zijn bij het verminderen van pijn, wordt de kans op herhaling van endometriose na conservatieve chirurgische behandeling geschat op 40%. Veel artsen raden aan om na een operatie door te gaan met medische therapie in een poging om herhaling van de symptomatische ziekte te voorkomen.
Endometriose wordt meestal behandeld door verloskundigen-gynaecologen (OB-GYN's).
Endometriose treft vrouwen tijdens hun reproductieve jaren. De exacte prevalentie van endometriose is niet bekend, aangezien veel vrouwen bij wie later wordt vastgesteld dat ze de aandoening hebben, asymptomatisch zijn. Endometriose treft naar schatting meer dan een miljoen vrouwen (schattingen variëren van 3% tot 18% van de vrouwen) in de Verenigde Staten. Het is een van de belangrijkste oorzaken van bekkenpijn en is verantwoordelijk voor veel van de laparoscopische procedures en hysterectomieën die door gynaecologen worden uitgevoerd. Schattingen suggereren dat 20% tot 50% van de vrouwen die worden behandeld voor onvruchtbaarheid endometriose heeft, en tot 80% van de vrouwen met chronische bekkenpijn kan worden beïnvloed.
Terwijl de meeste gevallen van endometriose worden gediagnosticeerd bij vrouwen van 25 tot 35 jaar, is endometriose gemeld bij meisjes vanaf 11 jaar. Endometriose is zeldzaam bij postmenopauzale vrouwen. Studies suggereren verder dat endometriose het meest voorkomt bij langere, dunne vrouwen met een lage body mass index (BMI). Het is aangetoond dat het uitstellen van zwangerschap tot een hogere leeftijd, nooit bevallen, vroege menstruatie en late menopauze risicofactoren zijn voor endometriose. Het is ook waarschijnlijk dat er genetische factoren zijn die een vrouw vatbaar maken voor het ontwikkelen van endometriose, aangezien het hebben van een eerstegraads familielid met de aandoening de kans vergroot dat een vrouw de aandoening zal ontwikkelen.
Endometriose is meestal een ziekte van de reproductieve jaren en de symptomen verdwijnen meestal nadat een vrouw de menopauze bereikt. Voor vrouwen die symptomen ervaren, zijn er een aantal therapieën beschikbaar om verlichting te bieden. Voor onvruchtbaarheid geassocieerd met endometriose zijn er ook behandelingen beschikbaar om de kans op bevruchting van een vrouw te vergroten.
Omdat de oorzaak van endometriose slecht wordt begrepen, zijn er geen manieren bekend om de ontwikkeling ervan te voorkomen.
Wat is een colonoscoop?
Een colonoscoop is een lang, dun, flexibel instrument dat in de anus wordt ingebracht voor een visuele inspectie van de dikke darm en het rectum. Het heeft een digitale camera en lichtbron aan het uit
Samenstelling en structuur van het nasofaryngeale microbioom houden verband met de ernst van de ziekte van COVID-19
Virale infecties gaan gepaard met veranderingen in het microbioom van de bovenste luchtwegen/nasofaryngeale (NP). In aanvulling, veel studies veronderstellen de mogelijkheden van superinfecties als ge
Probiotica kunnen de komende twee decennia helpen ondervoeding te beteugelen,
zegt Bill Gates Probiotica of goede bacteriën zijn veelbelovend gebleken in het potentieel om een gezonde darm te behouden. Veel studies hebben bewijs geleverd over de gezondheidsvoordelen van probi
