Sporten hoort bij een gezonde levensstijl en elke dag wordt een bepaalde hoeveelheid aanbevolen. Voor mensen met een chronische ziekte, zoals inflammatoire darmaandoeningen (IBD), is dagelijkse lichaamsbeweging een lastiger vooruitzicht. Voor mensen die leven met de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, is het om verschillende redenen niet altijd mogelijk om regelmatig te sporten. IBD kan leiden tot opvlammende symptomen, slechte slaapkwaliteit en vermoeidheid, waardoor lichaamsbeweging onmogelijk lijkt.
Onderzoek toont in veel gevallen aan dat wanneer mensen met milde tot matige IBD zich inspannen om aan lichaamsbeweging doen, het helpt de kwaliteit van leven te verbeteren. Hoewel IBD het moeilijk kan maken, kan het nuttig zijn om een low-impact programma te proberen onder begeleiding van een arts. In feite kan lichaamsbeweging ook nuttig zijn voor veel van de extra-intestinale manifestaties van IBD of andere gezondheidsproblemen.
Studies uitgevoerd bij mensen die geen IBD hebben, tonen aan dat het immuunsysteem baat kan hebben bij een programma van lage tot matige intensiteit aan te nemen. Matige lichaamsbeweging lijkt een beschermend effect te hebben, terwijl veel activiteit met hoge intensiteit de werking van het immuunsysteem kan verstoren.
Dit betekent dat een matige hoeveelheid lichaamsbeweging kan helpen bij het bestrijden van veelvoorkomende infecties. Bovendien kan matige lichaamsbeweging ook het vet in de buik (visceraal vet) verminderen, wat meestal wordt geassocieerd met een betere gezondheid en ook helpt om chemicaliën in het lichaam vrij te maken die de darmwand herstellen.
Het effect dat lichaamsbeweging heeft op mensen met IBD is nog niet uitgebreid onderzocht. In de meeste gevallen omvat het beschikbare onderzoek slechts een klein aantal patiënten en bevat het mogelijk geen controles voor het maken van vergelijkingen. Toch wordt algemeen aangenomen dat een bepaalde vorm van lichaamsbeweging voor iedereen wordt aanbevolen, zolang deze maar is afgestemd op de huidige fysieke conditie en fitnessniveau.
De chirurg-generaal beveelt 150 minuten matige aërobe lichamelijke activiteit per week aan - dit kan ook worden vertaald in 75 minuten intensieve activiteit per week.
Voor nog meer gezondheidsvoordelen, 300 minuten matige intensiteit of 150 minuten krachtig - intensiteitsoefening per week wordt aanbevolen. Gematigde of intensieve lichaamsbeweging die de spieren versterkt, wordt ook aanbevolen op twee of meer dagen per week.
Uit het beperkte onderzoek dat beschikbaar is, lijkt het erop dat een lage tot matige Intensief trainingsprogramma kan enkele voordelen hebben voor mensen met IBD, vooral bij de ziekte van Crohn. Het is ook effectief gebleken voor mensen met milde tot matige colitis ulcerosa.
Het is vermeldenswaard dat proefpersonen in sommige onderzoeken drie keer per week 30 minuten liepen, wat minder is dan wat door de chirurg-generaal wordt gesuggereerd voor gezonde activiteit bij volwassenen (150 minuten per week). Hoewel 150 minuten misschien veel klinkt, is drie keer per week 30 minuten misschien haalbaarder en nog steeds effectief.
Eén overzichtsstudie gepubliceerd door IBD-experts van de University of North Carolina in Chapel Hill concludeert die oefening is over het algemeen veilig voor mensen met IBD. De auteurs van deze studie wijzen erop dat lichaamsbeweging iets is dat beoefenaars patiënten kunnen helpen om zelf te doen, wat een positief effect kan hebben op de ziekte en op de kwaliteit van leven.
Het is een uitdaging voor gastro-enterologen om veel gedetailleerde richtlijnen te geven over oefeningen - IBD is complex en er zijn factoren waar de patiënt geen controle over heeft.
Helaas is er momenteel niet veel kennis over hoe lichaamsbeweging de ziekte kan beïnvloeden.
IBD gaat verder dan het spijsverteringskanaal, wat betekent dat mensen met IBD enkele voordelen kunnen krijgen van oefening ook op extra-intestinale manifestaties. Studies tonen aan dat lichaamsbeweging de kwaliteit van leven van veel mensen met IBD helpt verbeteren, wat zich zou kunnen vertalen in voordelen voor de algehele gezondheid.
Een ontsteking van de sacro-iliacale gewrichten, die sacroiliitis wordt genoemd, komt vaker voor bij mensen die IBD hebben. De sacro-iliacale gewrichten bevinden zich op de plaats waar de onderste wervelkolom aansluit op het bekken. Sacroiliitis is een kenmerk van sommige vormen van artritis en kan een voorloper zijn van een specifiek type dat spondylitis ankylopoetica wordt genoemd.
Hoewel het nog steeds relatief ongewoon is, is spondylitis ankylopoetica een type artritis dat ontsteking veroorzaakt in de wervelkolom en wordt vaker aangetroffen bij mensen met IBD. Deze aandoening kan leiden tot stijfheid in de wervelkolom, wat de beweging kan beperken. Lichaamsbeweging onder begeleiding van beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg maakt vaak deel uit van een behandelplan voor spondylitis ankylopoetica.
Een oefeningsregime kan het effect hebben dat de flexibiliteit wordt vergroot of behouden, evenals enige pijnverlichting.
Mensen met IBD ontwikkelen vaker osteoporose dan mensen zonder IBD. Verschillende factoren dragen hieraan bij, waaronder calciumtekort, ondervoeding en het gebruik van steroïde medicijnen om IBD te behandelen.
Oefening, en in het bijzonder gewichtdragende oefeningen, kan helpen de botdichtheid te behouden. Samenwerken met een arts om het risico op botverlies te bepalen, welke soorten lichaamsbeweging nuttig zijn en hoeveel u moet oefenen, kan nuttige preventieve maatregelen zijn.
Er zijn aanwijzingen dat mensen met IBD vaker depressief zijn dan normaal gezonde mensen . Dit is logisch, want leven met een chronische ziekte is een uitdaging - IBD is complex, moeilijk te behandelen en kan de kwaliteit van leven beïnvloeden.
Sommigen kunnen er baat bij hebben omdat is aangetoond dat het helpt bij stemmingsstoornissen. Depressie was specifiek geen focus van de onderzoeken naar inspanning en de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, maar patiënten rapporteerden wel dat hun kwaliteit van leven verbeterde na het starten van een trainingsprogramma.
Het lijkt misschien contra-intuïtief, maar een oefenprogramma kan nuttig zijn bij het omgaan met IBD-gerelateerde vermoeidheid. Vermoeidheid wordt door patiënten vaak genoemd omdat het een grote impact heeft op de kwaliteit van leven en een reden is om niet te beginnen met sporten. In één onderzoek werd spiervermoeidheid gemeten met klinische hulpmiddelen, evenals zelfgerapporteerde vermoeidheid bij mensen met de ziekte van Crohn en bij gezonde controles.
De onderzoekers maten dat de studiedeelnemers met de ziekte van Crohn meer spiervermoeidheid hadden. Deze deelnemers meldden ook dat ze zich meer vermoeid voelden dan de gezonde groep. Na het starten van een trainingsprogramma was er een verbetering in de vermoeidheid die werd gemeten bij mensen met IBD - proefpersonen meldden zich ook significant beter te voelen.
In sommige gevallen kan lichamelijke inspanning het beste zijn voor mensen met IBD. Een kleine studie van 32 patiënten evalueerde hoe lopen de kwaliteit van leven beïnvloedt bij patiënten met de ziekte van Crohn. De patiënten in de studie waren in remissie of hadden een milde vorm van de ziekte. Het voorgeschreven programma was om gedurende 12 weken drie keer per week 30 minuten te wandelen.
Alle deelnemers aan het onderzoek hebben het programma voltooid. Patiënten vulden tijdens het onderzoek elke maand een enquête in om te zien hoe het met hen ging. Onderzoekers meldden dat de activiteit geen meetbaar effect leek te hebben op patiënten met de ziekte van Crohn, maar de patiënten rapporteerden wel een verbetering van hun kwaliteit van leven.
Er zijn verschillende andere voorbeelden van onderzoeken waarbij IBD-patiënten deelnemen aan trainingsprogramma's en geen verslechtering van hun symptomen melden.
In waarschijnlijk de meest impactvolle studie die tot nu toe is gedaan, 308 patiënten met de ziekte van Crohn in remissie en 549 patiënten met colitis ulcerosa of onbepaalde colitis in remissie werden gevraagd naar inspanning. Uit de studie bleek dat degenen met de ziekte van Crohn in remissie die trainden, minder kans hadden om hun ziekte na zes maanden te laten oplaaien.
De mensen met colitis ulcerosa of onbepaalde colitis in remissie hadden ook minder kans op een terugkeer van de ziekte na zes maanden, maar de resultaten waren niet statistisch significant in deze studie.
Het is aangetoond dat oefening belangrijke voordelen heeft en wordt daarom aanbevolen voor zowat iedereen in een of andere vorm. Vooral bij gevallen van remissie of milde ziekteactiviteit is aangetoond dat lichaamsbeweging voordelen biedt in de kwaliteit van leven voor mensen met IBD. Om te beginnen is het belangrijk om met een beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg samen te werken om een programma te ontwerpen. In het begin kunnen activiteiten met een lage impact worden aanbevolen. Enkele dingen om te bespreken zijn onder meer hoe lichaamsbeweging kan leiden tot een verbetering van de stemming, kwaliteit van leven, fitnessniveau, bewegingsbereik, flexibiliteit en vermindering van pijn.
Tips voor het bestrijden van IBD-gerelateerde vermoeidheid