Prikkelbare darm syndroom (PDS) is een veel voorkomende, langdurige aandoening die de dikke darm (darm of dikke darm) aantast. Het kan buikpijn, krampen, een opgeblazen gevoel en aanvallen van diarree of constipatie veroorzaken. IBS treft ongeveer 15 procent van de Australiërs en komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
IBS komt meestal voor bij twintigers, hoewel het zich bij jongere en oudere mensen kan ontwikkelen. Het is ongebruikelijk dat IBS voor het eerst verschijnt bij iemand ouder dan 40 jaar.
IBS veroorzaakt geen blijvende schade aan het spijsverteringskanaal of leidt niet tot ernstige ziekten, zoals kanker. Hoewel er momenteel geen remedie is, zijn er behandelingen beschikbaar die de symptomen van IBS kunnen verlichten.
De symptomen van IBS kunnen van persoon tot persoon verschillen. Symptomen komen en gaan in de loop van de tijd en duren vaak enkele dagen of weken. Er kunnen momenten zijn dat de symptomen erger zijn dan andere.
Veelvoorkomende symptomen van IBS zijn:
De symptomen van PDS worden vaak verlicht door een stoelgang (passerende ontlasting).
Als een persoon een bloeding uit de achterpassage, bloed in de ontlasting, koorts, gewichtsverlies of ernstige diarree 's nachts opmerkt, is het belangrijk om een arts te raadplegen voor verdere beoordeling. Deze symptomen worden niet veroorzaakt door IBS en kunnen wijzen op een ernstiger aandoening.
Een persoon moet ook een arts raadplegen als zijn symptomen steeds erger worden, de ontlasting bleek, volumineus is, erg onaangenaam ruikt en moeilijk weg te spoelen is (dit kan wijzen op een probleem met het opnemen van vet), of als hij zich zorgen maakt over zijn symptomen.
De exacte oorzaak van IBS is onbekend, maar experts denken dat er verschillende factoren een rol kunnen spelen. Deze omvatten:
PDS wordt niet veroorzaakt door een bloed- of biochemische aandoening.
Triggers (dingen die een episode van IBS veroorzaken) variëren van persoon tot persoon. De meest voorkomende triggers zijn:
Het is belangrijk dat mensen proberen hun eigen triggers te identificeren, zodat ze IBS-symptomen kunnen vermijden of minimaliseren.
De diagnose van IBS kan een uitdaging zijn, omdat de symptomen ook bij andere spijsverteringsaandoeningen worden gezien. Er is geen test die kan aantonen of een persoon IBS heeft. Een arts zal de diagnose meestal baseren op de symptomen van een persoon en de eliminatie van andere oorzaken. Soms kunnen onderzoeken zoals bloedonderzoek worden gedaan om andere aandoeningen uit te sluiten.
Om het diagnoseproces te vergemakkelijken, hebben experts een reeks criteria ontwikkeld om te helpen bepalen of iemand PDS heeft.
Een voorbeeld zijn de Rome-criteria – deze definitie zegt dat een persoon met IBS buikpijn en ongemak zal hebben gehad die de afgelopen 3 maanden minstens 3 dagen per maand aanhouden, plus 2 of meer van de volgende:
De belangrijkste behandeling voor het prikkelbare darm syndroom is het aanbrengen van veranderingen in de voeding en levensstijl, waaronder stressbeheersing, voldoende slaap en lichaamsbeweging. Het kan ook handig zijn om een dagboek bij te houden van gebeurtenissen rond elke aflevering om dingen te helpen identificeren die IBS-symptomen kunnen veroorzaken of verergeren, zoals voedsel dat triggert.
Er zijn ook behandelingen beschikbaar die de symptomen kunnen verlichten. Symptoomspecifieke behandeling voor IBS omvat producten om diarree, constipatie en pijn te verlichten.
Het ontwikkelen van een routinematig eetpatroon met regelmatige kleine maaltijden is een goed begin. Zorg ervoor dat u een goede variëteit aan voedsel eet en vermijd overmatige hoeveelheden koffie of alcohol.
Het is ook een goed idee om voedsel te vermijden waarvan u weet dat het uw IBS-symptomen verergert. Enkele veelvoorkomende voedingsmiddelen die problemen kunnen veroorzaken voor mensen met IBS zijn:bonen, broccoli, kool, bloemkool, vetten, kruiden, alcohol, cafeïne en koolzuurhoudende dranken.
Als u niet zeker weet welke voedingsmiddelen uw symptomen lijken te veroorzaken, noteer dan gedurende een week of 2 wat u eet en uw symptomen en bespreek de resultaten met uw arts. Schrap geen belangrijke voedselgroepen uit uw dieet zonder eerst uw voedingsbehoeften te bespreken met uw arts of een diëtist.
Voedingsmiddelen met een hoog FODMAP-gehalte veroorzaken vaak problemen voor mensen met IBS. FODMAP's (fermenteerbare oligosachariden, disachariden, monosachariden en polyolen) zijn een verzameling soorten koolhydraten, met name suikers en zoetstoffen, die moeilijk verteerbaar kunnen zijn. Voorbeelden van deze voedingsmiddelen zijn:
Veel mensen vinden dat sommige van deze voedingsmiddelen hun symptomen verergeren, maar andere niet. Uw arts kan aanbevelen een diëtist te raadplegen om te bepalen of een FODMAP-arm dieet nuttig kan zijn.
Ophoping van ontlasting met vezels (dieet of aanvullend) kan de symptomen van constipatie helpen verlichten. Vezels moeten echter geleidelijk worden geïntroduceerd om de bijwerkingen van buikgas en een opgeblazen gevoel te minimaliseren.
Veranderingen in het dieet die uw vezelinname verhogen, zijn onder meer het eten van volkoren of volkoren brood en ontbijtgranen, en veel vers fruit en groenten.
Als tot 30 gram voedingsvezels per dag niet effectief is om constipatie te verlichten, kunnen aanvullende vezels, zoals psyllium, een optie zijn.
U moet ook uw vochtinname verhogen en regelmatig aan lichaamsbeweging doen.
Voedingsmiddelen (zoals yoghurt) en supplementen die probiotica bevatten - zogenaamde 'goede' bacteriën die normaal in uw darmen worden aangetroffen - kunnen helpen bij sommige symptomen van IBS, waaronder diarree, pijn en een opgeblazen gevoel.
Er zijn medicijnen beschikbaar om de verschillende symptomen van IBS te behandelen, dus uw arts zal een behandeling aanbevelen op basis van of u diarree-overheersend IBS (IBS-D) of constipatie-overheersend IBS (IBS-C) heeft.
Geneesmiddelen tegen diarree zijn effectief wanneer ze met tussenpozen worden ingenomen.
Geneesmiddelen tegen diarree zijn onder meer:
Bijwerkingen zijn afhankelijk van het soort geneesmiddel dat u gebruikt.
Als constipatie ernstig is, kan een toename van vezels niet effectief zijn en buikpijn en een opgeblazen gevoel verergeren. In dit geval kan uw arts laxeermiddelen aanbevelen.
Stimulerende laxeermiddelen zoals senna moeten over het algemeen worden vermeden, evenals langdurig gebruik van laxeermiddelen.
Enkele van de vrij verkrijgbare producten om constipatie te verlichten zijn:
Sommige laxeermiddelen zijn niet geschikt voor bepaalde mensen. Mensen met het prikkelbare darm syndroom hebben de neiging om de bijwerkingen van lactulose en sorbitol (zoals winderigheid, opgeblazen gevoel, krampen, diarree) moeilijk te beheersen te vinden. Overleg met uw arts welk type laxeermiddel voor u het meest geschikt is.
Geneesmiddelen die buikkrampen verlichten, moeten 'zo nodig' worden gebruikt, in plaats van op regelmatige basis. Deze geneesmiddelen kunnen ook preventief worden gebruikt wanneer pijn wordt voorspeld, zoals na grote maaltijden.
Recept- en vrij verkrijgbare producten die de pijn die gepaard gaat met IBS helpen verlichten, zijn onder meer:
Sommige antidepressiva, waaronder tricyclische antidepressiva en selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI's), kunnen, wanneer ze in lage doses worden ingenomen, gunstig zijn voor het verminderen van pijn bij mensen met IBS. In deze situaties worden de antidepressiva gebruikt vanwege hun pijnstillende eigenschappen in plaats van vanwege hun effect op de stemming.
Bijwerkingen zijn afhankelijk van het soort geneesmiddel dat u gebruikt.
Stress, angst en depressie kunnen symptomen van PDS veroorzaken, dus het beheersen van deze problemen kan helpen.
Er zijn verschillende psychologische therapieën die kunnen worden gebruikt bij de behandeling van het prikkelbare darm syndroom.
Regelmatig aan lichaamsbeweging doen kan ook helpen bij het verlichten van stress en depressie, en helpen bij het herstellen van de normale samentrekkingen in uw darmen.