Illustratie van het vrouwelijke voortplantingssysteem
Baarmoedergroei zijn weefselvergrotingen van de vrouwelijke baarmoeder (baarmoeder). Baarmoedergroei kan worden veroorzaakt door onschadelijke of gevaarlijke omstandigheden. Gezwellen worden soms medisch aangeduid als massa's of tumoren. Een voorbeeld van een ongevaarlijke (goedaardige of niet-kankerachtige) groei, die geen bedreiging vormt, is een poliep van de baarmoederhals. Sommige gezwellen, zoals vleesbomen, zijn goedaardig, maar ze kunnen nog steeds vervelende problemen veroorzaken, zoals bloedingen. Gevaarlijke gezwellen van de baarmoeder omvatten kankerachtige (kwaadaardige) tumoren.
Hoewel de meeste baarmoedergroei goedaardig is, komen baarmoederkankers voor. Dit artikel bespreekt de goedaardige aandoeningen die baarmoedergroei of massa's veroorzaken. Goedaardige gezwellen, of niet-kankerachtige, gezwellen omvatten vleesbomen, adenomyose en baarmoederpoliepen.
De baarmoeder (of baarmoeder) is een hol, peervormig orgaan dat zich in het bekken van een vrouw tussen de blaas en het rectum bevindt. Het smalle, onderste deel van de baarmoeder is de baarmoederhals; het bredere, bovenste deel staat bekend als het corpus. De baarmoederhals vormt de overgang tussen de baarmoeder en de vagina. De vagina, of het geboortekanaal, verbindt de baarmoeder met de buitenkant van het lichaam.
Baarmoederfibromen zijn goedaardige massa's die om onduidelijke redenen in de baarmoeder groeien. Baarmoederfibromen worden gewoonlijk aangeduid met de kortere naam "fibromen". De medische term voor een vleesboom is leiomyoma, wat verwijst naar een proliferatie of abnormale groei van glad spierweefsel. Baarmoederfibromen ontstaan uit het weefsel in de spierlaag van de baarmoederwand, het myometrium genaamd. Ze zijn meestal niet kankerachtig.
De reden waarom sommige vrouwen vleesbomen ontwikkelen, is nog niet begrepen. Familiegeschiedenis kan een rol spelen, aangezien er vaak een voorgeschiedenis is van vleesbomen bij vrouwen van dezelfde familie. Om slecht begrepen redenen komen vleesbomen vaker voor bij Afro-Amerikaanse vrouwen (die een twee- tot drievoudig verhoogd risico hebben) dan bij blanke Amerikanen of Aziatische vrouwen. Vleesbomen komen het meest voor in de leeftijd van 35 tot 49 jaar. Bovendien hebben vrouwen met overgewicht een verhoogd risico op vleesbomen. De meeste vrouwen met vleesbomen gaan waarschijnlijk door het leven zonder te weten dat ze ze hebben, omdat vleesbomen vaak incidenteel worden gevonden tijdens diagnostische of therapeutische procedures.
Baarmoedergroei zijn vergrotingen, massa's of tumoren die zich in de vrouwelijke baarmoeder (baarmoeder) bevinden. Een voorbeeld van een goedaardige of niet-kankerachtige groei is een poliep van de baarmoederhals. Hoewel baarmoederfibromen ook goedaardige oorzaken zijn van baarmoedergroei, kunnen ze nog steeds tekenen en symptomen zoals bloedingen veroorzaken. Gevaarlijke gezwellen van de baarmoeder omvatten kankergezwellen.
Tekenen en symptomen zijn afhankelijk van het type en de grootte van de groei in de baarmoeder. Niet alle gezwellen in de baarmoeder veroorzaken symptomen.
Lees meer over symptomen en tekenen van baarmoedergroei »
De meeste vrouwen met vleesbomen hebben geen symptomen. Vleesbomen kunnen echter een aantal symptomen veroorzaken, afhankelijk van hun grootte, locatie in de baarmoeder en hoe dicht ze zich bij aangrenzende bekkenorganen bevinden. Grote vleesbomen kunnen veroorzaken:
Abnormale baarmoederbloeding is het meest voorkomende symptoom van een vleesboom. Als de tumoren zich in de buurt van het baarmoederslijmvlies bevinden, of de bloedtoevoer naar het slijmvlies belemmeren, kunnen ze hevige menstruaties, pijnlijke menstruaties, langdurige menstruaties of vlekken tussen de menstruaties veroorzaken. Baarmoederfibromen die verslechteren, kunnen soms ernstige, plaatselijke pijn veroorzaken.
Afbeelding van baarmoederfibromen
Het belangrijkste antwoord is dat vleesbomen bloedingen kunnen veroorzaken. Deze bloeding kan soms aanzienlijk zijn en tot bloedarmoede leiden. Fibromen kunnen ook tot complicaties leiden, zoals besproken in de volgende sectie. Gelukkig zijn er ook veel niet-chirurgische middelen om vleesbomen te behandelen.
Fibromen worden gediagnosticeerd door het uitvoeren van een handmatig bekkenonderzoek (bimanueel onderzoek) en bevestigd door echografie. Echografie is onschadelijk en brengt geen blootstelling aan straling met zich mee. Deze test is vergelijkbaar met de test die wordt uitgevoerd bij zwangere vrouwen om de zich ontwikkelende foetus in de baarmoeder te bekijken. Zelden wordt complexere beeldvorming gebruikt, maar alleen in gevallen waarin de arts de exacte aard van de massa die op het lichamelijk onderzoek of de echografie wordt gevonden, niet kan bepalen.
Enkele van de redenen voor chirurgische verwijdering van vleesbomen zijn:
Er zijn drie hoofdcategorieën van operaties voor vleesbomen.
Het lijkt misschien heel aantrekkelijk voor een vrouw om alleen de baarmoeder te laten verwijderen, maar zoals bij elke operatie kunnen complicaties een risico (hoewel extreem laag) zijn om te overlijden of complicaties te krijgen door de algemene anesthesie. Er zijn ook risico's op bloedingen en infecties, hoewel deze risico's vrij laag zijn. Een hysterectomie is echter in feite een belangrijkere procedure dan veel vrouwen beseffen, omdat er een aanzienlijke hersteltijd voor nodig is.
Het is belangrijk om te onthouden dat vleesbomen alleen moeten worden behandeld als ze bloedingen of pijn veroorzaken. Er zijn verschillende medische behandelingen beschikbaar voor vleesbomen. Anticonceptiepillen (orale anticonceptiva) kunnen vrouwen met vleesbomen veel voordelen bieden. Ze verminderen de hoeveelheid baarmoederbloeding met ongeveer 50% en verminderen kramppijn tijdens de menstruatie. Ze kunnen ook het risico op vleesbomen verminderen.
Andere medische behandelingen omvatten het gebruik van medicijnen die de productie van oestrogeen uit de eierstokken (GnRH-analogen) uitschakelen. Deze medicijnen worden gedurende drie tot zes maanden gegeven. Als ze succesvol zijn, kunnen ze de vleesbomen met maar liefst 50% doen krimpen.
Mifepriston (RU-486) is een antiprogestinegeneesmiddel dat vleesbomen kan doen krimpen in een mate die vergelijkbaar is met behandeling met de GnRH-analogen. Dit medicijn, ook wel bekend als de 'morning-afterpil', wordt ook gebruikt om een vroege zwangerschap te beëindigen. Behandeling met mifepriston vermindert ook de bloeding die gepaard gaat met vleesbomen, maar deze behandeling kan gepaard gaan met nadelige bijwerkingen zoals overgroei (hyperplasie) van het endometrium (baarmoederslijmvlies).
Danazol (Danocrine) is een androgene steroïde hormoon dat is gebruikt om bloedingen bij vrouwen met vleesbomen te verminderen, omdat dit medicijn ervoor zorgt dat de menstruatie stopt. Danazol lijkt de grootte van vleesbomen echter niet te verkleinen.
Letrozol (Femara), een aromataseremmer, blokkeert de omzetting van testosteron in oestrogeen en wordt gebruikt voor de behandeling van sommige vrouwen met borstkanker. Voorlopige studies hebben een potentiële rol aangetoond voor aromataseremmers bij de behandeling van vleesbomen, maar er is meer onderzoek nodig.
Het is aangetoond dat de toediening van raloxifen (Evista) (een geneesmiddel dat wordt gebruikt om osteoporose bij postmenopauzale vrouwen te voorkomen en te behandelen) de omvang van vleesbomen bij postmenopauzale vrouwen vermindert, maar de resultaten van deze therapie bij premenopauzale vrouwen waren tegenstrijdig.
Vleesbomen zelf hebben geen behandeling nodig, maar vrouwen met vleesbomen kunnen complicaties krijgen als gevolg van vleesbomen, waaronder bloedingen en bekkenpijn (zoals eerder besproken). Het is vanwege de symptomen dat artsen een behandeling voor een vleesboom kunnen voorstellen. Slechts 20% tot 50% van de vrouwen met vleesbomen heeft symptomen als gevolg van de aandoening, voornamelijk bloeding of bekkendruk.
Naast bloedingen en bekkendruk, kunnen vleesbomen terugkerende miskramen, onvruchtbaarheid, vroegtijdige bevalling en arbeidscomplicaties veroorzaken. Een aanzienlijke meerderheid van de vrouwen met vleesbomen kan echter een succesvolle zwangerschap hebben, tenzij de baarmoederholte ongewoon is vervormd.
Welke andere medische behandelingen zijn beschikbaar voor baarmoederfibromen?Wat is polycythaemia vera?
Meer informatie op
Adenomyose is de groei van baarmoederweefsel van een bepaalde laag van de baarmoeder (de endometriumklieren van het slijmvlies van de baarmoeder) naar de "verkeerde" laag (de spierlaag, het myometrium genoemd). Het is een goedaardige aandoening, maar het kan de baarmoeder vergroten en klinisch verschijnen als een groei. Adenomyose is vergelijkbaar met endometriose, dat is de groei van cellen die vergelijkbaar zijn met de cellen die de binnenkant van de baarmoeder vormen (endometriumcellen), op een locatie buiten de baarmoeder. Bij adenomyose vindt de abnormale groei van endometriumcellen plaats in de spierlaag van de baarmoeder zelf in plaats van buiten de baarmoeder.
De oorzaak van adenomyose is niet goed begrepen. Sommige onderzoekers zijn van mening dat eerdere operaties aan de baarmoeder (inclusief keizersnede) ervoor kunnen zorgen dat de endometriumcellen (baarmoederslijmvlies) zich verspreiden en groeien op een abnormale locatie (de spierlaag van de baarmoederwand). Een andere mogelijkheid is dat adenomyose ontstaat uit weefsels in de baarmoederwand zelf die daar tijdens de ontwikkeling van de baarmoeder kunnen zijn afgezet.
Adenomyose komt vaker voor na de bevalling.
Adenomyose veroorzaakt mogelijk geen symptomen, hoewel sommige vrouwen het volgende kunnen ervaren:
De echte diagnose van adenomyose is alleen mogelijk met daadwerkelijk microscopisch onderzoek van baarmoederweefsel. Dit betekent dat het uiteindelijk wordt gediagnosticeerd na hysterectomie. Soms kunnen de resultaten van een lichamelijk onderzoek en/of echografisch onderzoek wijzen op de aanwezigheid van adenomyose.
Pijnstillers worden gebruikt om de krampende pijn van adenomyose te verlichten. Momenteel is de enige effectieve behandeling voor adenomyose een hysterectomie, wat betekent dat de baarmoeder wordt verwijderd. Dit vereist een herstelperiode en brengt het risico van chirurgie en anesthesie met zich mee, zoals eerder beschreven. De beslissing om al dan niet een hysterectomie te ondergaan, hangt af van de ernst van de symptomen en de algehele gezondheid van de patiënt. Het beheersen van de menstruatiecyclus door middel van hormonale anticonceptie (de pil) of het gebruik van andere hormonen kan enige verlichting van de symptomen geven.
Poliepen van de baarmoeder zijn goedaardige uitgroeisels, of uitstulpingen, van het normale weefsel dat de baarmoeder in de baarmoederholte bekleedt. Poliepen kunnen ook worden gevonden in de baarmoederhals. Poliepen zijn meestal bevestigd aan het onderliggende weefsel door een basis of stengel, en ze variëren in grootte. Poliepen bevatten slechts zelden kankercellen. Ze komen het meest voor bij vrouwen van in de veertig en zijn zeldzaam bij vrouwen onder de 20 jaar.
Baarmoederpoliepen veroorzaken mogelijk geen symptomen. Sommige vrouwen kunnen echter last krijgen van:
Soms steken de poliepen door de opening van de baarmoederhals zodat ze zichtbaar zijn tijdens een speculumonderzoek, zoals tijdens een uitstrijkje. De diagnose wordt gesteld door middel van echografie of onderzoek onder een microscoop van het weefsel dat is verwijderd tijdens het afnemen van de baarmoeder. Een diagnose kan ook worden gesteld door hysteroscopie, het inbrengen van een scoop waarmee de baarmoederholte van binnenuit zichtbaar kan worden gemaakt. Tijdens deze procedure is het vaak mogelijk om poliepen te verwijderen. Curettage, een procedure waarbij het baarmoederslijmvlies wordt verwijderd, kan in de meeste gevallen worden gebruikt om endometriumpoliepen te genezen.
Door op 'Verzenden' te klikken, ga ik akkoord met de algemene voorwaarden en het privacybeleid van MedicineNet. Ik ga er ook mee akkoord e-mails van MedicineNet te ontvangen en ik begrijp dat ik me op elk moment kan afmelden voor MedicineNet-abonnementen.